Local Templates

Gita 1-1

धृतराष्ट्र उवाच
धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः |
मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत सञ्जय || १-१ ||

Gita 1-2

सञ्जय उवाच
दृष्ट्वा तु पाण्डवानीकं व्यूढं दुर्योधनस्तदा |
आचार्यमुपसङ्गम्य राजा वचनमब्रवीत् || १-२ ||

Gita 1-3

पश्यैतां पाण्डुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम् |
व्यूढां द्रुपदपुत्रेण तव शिष्येण धीमता || १-३ ||

Gita 1-4

अत्र शूरा महेश्वासा भीमार्जुनसमा युधि |
युयुधानो विराटश्च द्रुपदश्च महारथः || १-४ ||

Gita 1-5

धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च वीर्यवान् |
पुरुजित्कुन्तिभोजश्च शैब्यश्च नरपुङ्गवः || १-५ ||

Gita 1-6

युधामन्युश्च विक्रान्त उत्तमौजाश्च वीर्यवान् |
सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सर्व एव महारथाः || १-६ ||

Gita 1-7

अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम |
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते || १-७ ||

Gita 1-8

भवान्भीष्मश्च कर्णश्च कृपश्च समितिञ्जयः |
अश्वत्थामा विकर्णश्च सौमदत्तिस्तथैव च || १-८ ||

Gita 1-9

अन्ये च बहवः शूरा मदर्थे त्यक्त-जीविताः |
नानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः || १-९ ||

Gita 1-10

अपर्याप्तं तदस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितम् |
पर्याप्तं त्विदमेतेषां बलं भीमाभिरक्षितम् || १-१० ||

Gita 1-11

अयनेषु च सर्वेषु यथाभागमवस्थिताः |
भीष्ममेवाभिरक्षन्तु भवन्तः सर्व एव हि || १-११ ||

Gita 1-12

तस्य सञ्जनयन् हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः|
सिंहनादं विनद्योच्चैः शङ्खं दध्मौ प्रतापवान् || १-१२ ||

Gita 1-13

ततः शङ्खाश्च भेर्यश्च पणवानकगोमुखाः|
सहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दस्तुमुलोऽभवत् || १-१३ ||

Gita 1-14

ततः श्वेतैर्हयैर्युक्ते महति स्यन्दने स्थितौ |
माधवः पाण्डवश्चैव दिव्यौ शङ्खौ प्रदध्मतुः ||१-१४||

Gita 1-15

पाञ्चजन्यं हृषीकेशो देवदत्तं धनञ्जयः |
पौण्ड्रं दध्मौ महाशङ्खं भीमकर्मा वृकोदरः || १-१५ ||

Gita 1-16

अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः |
नकुलः सहदेवश्च सुघोषमणिपुश्पकौ || १-१६ ||

Gita 1-17

काश्यश्च परमेष्वासः शिखण्डी च महारथः |
धृष्टद्युम्नो विराटश्च सात्यकिश्चापराजितः || १-१७ ||

Gita 1-18

द्रुपदो द्रौपदेयाश्च सर्वशः पृथिवीपते |
सौभद्रश्च महाबाहुः शङ्खान् दध्मुः पृथक् पृथक् || १-१८ ||

Gita 1-19

स घोषो धार्तराष्ट्राणां हृदयानि व्यदारयत् |
नभश्च पृथिवीं चैव तुमुलो व्यनुनादयन् || १-१९ ||

Gita 1-20

अथ व्यवस्थितान्दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान् कपिध्वजः |
प्रवृत्ते शस्त्रसंपाते धनुरुद्यम्य पाण्डवः || १-२० ||

Gita 1-21

हृषीकेशं तदा वाक्यमिदमाह महीपते |
अर्जुन उवाच
सेनयोरुभयोर्मध्ये रथं स्थापय मेऽच्युत || १-२१ ||

Gita 1-22

यावदेतान्निरीक्षेऽहं योद्धुकामानवस्थितान् |
कैर्मया सह योद्धव्यमस्मिन् रणसमुद्यमे || १-२२ ||

Gita 1-23

योत्स्यमानानवेक्षेऽहं य एतेऽत्र समागताः |
धार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेः युद्धे प्रियचिकीर्षवः || १-२३ ||

Gita 1-24

सञ्जय उवाच
एवमुक्तो हृषिकेशो गुडाकेशेन भारत |
सेनयोरुभयोर्मध्ये स्थापयित्वा रथोत्तमम् || १-२४ ||

Gita 1-25

भीष्मद्रोणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षिताम् |
उवाच पार्थ पश्यैतान् समवेतान् कुरूनिति || १-२५ ||

Gita 1-26

तत्रापश्यत् स्थितान्पार्थः पितॄनथ पितामहान् |
आचार्यान्मातुलान्भ्रातॄन्पुत्रान्पौत्रान्सखीन्स्तथा || १-२६ ||

Gita 1-27

श्वसुरान् सुहृदश्चैव सेनयोरुभयोरपि |
तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान् || १-२७ ||

Gita 1-28

कृपया परयाविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत् |
अर्जुन उवाच
दृष्ट्वेमं स्वजनं कृष्ण युयुत्सुं समुपस्थितम् || १-२८ ||

Gita 1-29

सीदन्ति मम गात्राणि मुखं च परिशुष्यति |
वेपथुश्च शरीरे मे रोमहर्षश्च जायते || १-२९ ||

Gita 1-30

गाण्डीवं संस्रते हस्तात् त्वक्चैव परिदह्यते |
न च शक्नोम्यवस्थातुं भ्रमतीव च मे मनः || १-३० ||

Gita 1-31

निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव |
न च श्रेयोऽनुपश्यामि हत्वा स्वजनमाहवे || १-३१ ||

Gita 1-32

न काङ्क्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च |
किं नो राज्येन गोविन्द किं भोगैर्जीवितेन वा || १-३२ ||

Gita 1-33

येषामर्थे काङ्क्षितं नो राज्यं भोगाः सुखानि च |
त इमेऽवस्थिता युद्धे प्राणान्स्त्यक्त्वा धनानि च || १-३३ ||

Gita 1-34

आचार्याः पितरः पुत्राः तथैव च पितामहाः |
मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः सम्बन्धिनस्तथा || १-३४ ||

Gita 1-35

एतान्न हन्तुमिच्छामि घ्नतोऽपि मधुसूदन |
अपि त्रैलोकराज्यस्य हेतोः किं नु महीकृते || १-३५ ||

Gita 1-36

निहत्य धार्तराष्ट्रान्नः का प्रीतिः स्याज्जनार्दन |
पापमेवाश्रयेदस्मान् हत्वैतानाततायिनः || १-३६ ||

Gita 1-37

तस्मान्नार्हा वयं हन्तुं धार्तराष्ट्रान् स्वबान्धवान् |
स्वजनं हि कथं हत्वा सुखिनः स्याम माधव || १-३७ ||

Gita 1-38

यद्यप्येते न पश्यन्ति लोभोपहतचेतसः |
कुलक्षयकृतं दोषं मित्रद्रोहे च पातकम् || १-३८ ||

Gita 1-39

कथं न ज्ञेयमस्माभिः पापादस्मान् निवर्तितुम् |
कुलक्षयकृतं दोषं प्रपश्यद्भिर्जनार्दन || १-३९ ||

Gita 1-40

कुलक्षये प्रणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः |
धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत || १-४० ||

Gita 1-41

अधर्माभिभवात्कृष्ण प्रदुष्यन्ति कुलस्त्रियः |
स्त्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसङ्करः || १-४१ ||

Gita 1-42

सङ्करो नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च |
पतन्ति पितरो ह्येषां लुप्तपिण्डोदकक्रियाः || १-४२ ||

Gita 1-43

दोषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसङ्करकारकैः |
उत्साद्यन्ते जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः || १-४३ ||

Gita 1-44

उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन |
नरके नियतं वासो भवतीत्यनुशुश्रुम || १-४४ ||

Gita 1-45

अहो बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयम् |
यद्राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनमुद्यताः || १-४५ ||

Gita 1-46

यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः |
धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् || १-४६ ||

Gita 1-47

सञ्जय उवाच
एवमुक्त्वार्जुनः सङ्ख्ये रथोपस्थ उपाविशत् |
विसृज्य सशरं चापं शोकसंविग्नमानसः || १-४७ ||

मूलम् | अध्याय २ >